-Μα, σας είπα: θεωρείτε ότι το Aleister Crowley είναι όνομα ήρωα του Game of Thrones?

(για να διαβάσετε το πρώτο μέρος πατήστε εδώ…Part I)

Part ΙΙ.

– Α! ωραία λοιπόν! Είπα. Αν το θέτετε έτσι, τότε κι εγώ θα σας απαντήσω, μόλις μου εξηγήσετε γιατί θεωρήσατε κατώτερη των περιστάσεων την πρόβλεψή μου ότι πίσω από την όξυνση των σχέσεων Δύσης – Ισλάμ βρίσκεται η οικονομική ελίτ.
– Να σας πω αμέσως, είπε με σπουδή: γιατί αυτό είναι ο τρόπος σκέψης ενός φτωχού!
Η απάντησή του έπεσε σαν κεραμίδα στο κεφάλι μου.

– Πώς; Μα…. Τι εννοείτε; Δεν περίμενα τέτοια απάντηση…… ψέλλισα.
– Α! μην το πάρετε στραβά, φίλτατε! Μερικές φορές, ένα χαστούκι, ένα ταρακούνημα, οδηγεί στην αφύπνιση……
Ένας άνθρωπος που σκέφτεται σαν φτωχός δεν σκέφτεται ελεύθερα.

Βεβαίως, ακόμα και άνθρωποι με πολλά λεφτά σκέφτονται σαν φτωχοί.
Η σκέψη του φτωχού, είναι η σκέψη του ανθρώπου που έχοντας άλυτα θέματα βασικών αναγκών, δεν μπορεί να δει καθαρά, εστιάζεται μόνο στην κάλυψη αυτών των αναγκών. Γίνεται κλειστός, άκαμπτος, γεμάτος μίσος.

– Φυσικό μου φαίνεται, συνέχισα παρεξηγημένος. Όταν πεινάς δεν μπορείς να φιλοσοφήσεις!
– Μην το λέτε! Απάντησε με φωνή γεμάτη ενέργεια. Υπάρχουν φτωχοί άνθρωποι που έχουν εξαιρετικό τρόπο σκέψης και τηρούν μια πολύ φιλοσοφημένη στάση ζωής.
Άλλο είμαι φτωχός, άλλο σκέφτομαι σαν φτωχός.
Δεν μπορώ τους πτωχούς τω πνεύματι.
Υπάρχουν πολλά στερεότυπα σε σχέση με το χρήμα που πρέπει να ξεπεραστούν. Επιτείνουν την σύγχιση, για την οποία λέγαμε στην αρχή της συζήτησής μας και φέρνουν τον πόλεμο πιο κοντά.

Οι πλούσιοι που αρπάζουν και αποθηκεύουν το χρήμα για να μην τους το πάρουν και οι φτωχοί που τους ζηλεύουν και τους εχθρεύονται είναι οι δύο όψεις του ιδίου νομίσματος, και οι δύο κρατούν τελείως λανθασμένη στάση σε σχέση με το χρήμα, στην πραγματικότητα το λατρεύουν και το μισούν ταυτόχρονα.

– Money is a good servant, but a bad master! Θύμισα την παροιμία.
– Χμμ. Πολύ καλύτερα! Απάντησε εύθυμα. Χαίρομαι που βελτιώνεται η διάθεσή σας. Ναι, όπως είπα το χρήμα έχει βαρύτητα, προσωπικά το σέβομαι, αν χρησιμοποιηθεί σωστά μπορεί να βοηθήσει πολύ κόσμο. Η πρόοδος μιας κοινωνίας εξαρτάται – όπως έχει δείξει η ιστορία – από τον πλούτο που έχει.
– Συμφωνώ, είπα. Μιας κοινωνίας, στο σύνολό της… Γι’ αυτό και θεώρησα την υπερσυγκέντρωση του χρήματος σε ελάχιστους, ως το κόλπο που θέλει να κρύψει από την κοινή θέα η Ελίτ. Διότι καταστρέφει την ευημερία της κοινωνίας. Ανακόπτει την πρόοδο.

Στάθηκε ευθυτενής μπροστά στο ανοιχτό παράθυρο και πήρε μια βαθιά εισπνοή.
– Φίλε μου, οι θεωρίες συνομωσίας έχουν επιφέρει μια κάποια σύγχιση στο μυαλό σας. Κατ’ αρχάς, μου λέτε σας παρακαλώ τι ακριβώς εννοείτε με τον όρο «Ελίτ»;
– Εννοώ εκείνη την οικονομική ολιγαρχία που ελέγχει τον κόσμο.
– Α! Μάλιστα! Έκανε κάπως, σαν αν έβγαζε ένα συμπέρασμα ή κάτι άλλο που δεν το κατάλαβα ακριβώς από την έκφρασή του.
Από τη μια, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι πολλοί και διάφοροι χρησιμοποιούν τον όρο «ελίτ» δίνοντάς του άλλο νόημα ο καθένας, με κοινό τόπο ότι όλοι της προσάπτουν τρομερά πράγματα εντελώς έξω από τον έλεγχο των πτωχών ημών….. Σύγχιση, λοιπόν, πλήρης σύγχιση, με κοινό παρονομαστή τον φόβο.
Και ξέρετε δα, πόσο με ενοχλεί ο φόβος….. δεν βρίσκω κανένα λόγο να υπάρχει…
Από την άλλη, το «ελέγχει», ξέρετε, είναι πολύ μεγάλη κουβέντα. Αν λέγατε τουλάχιστον «επιχειρεί να ελέγξει» θα ήταν πιο λογικό, γιατί δεν είναι καθόλου απλό να ελέγξει κάποιος τον κόσμο….

Φάνηκε να σκέφτεται και πάλι πολλά πράγματα ταυτόχρονα, αλλά μάλλον θέλησε να μην επεκταθεί και μου είπε σαν ήθελε να κλείσει σύντομα την παρένθεση:
– Αν – και τονίζω το «αν» – υπάρχει μια τέτοια Ελίτ, τι σας κάνει να πιστεύετε ότι εξαρτάται από το χρήμα που κατέχει; Γιατί νομίζετε ότι θέλει να συγκεντρώσει το χρήμα; Γιατί την ονομάζετε «οικονομική» ολιγαρχία;
– Μα…, πως, αλλιώς …μπορεί να ελέγξει;… Άρχισα να ψελλίζω, αλλά με έκοψε:
– Ναι, ναι με το χρήμα μπορεί να ελέγξει κανείς, αλλά όχι όπως νομίζετε.
Θα σας πω κάτι απλό: φανταστείτε ότι έχετε στο σπίτι σας μια μηχανή που τυπώνει χρήμα. Νόμιμο, όχι πλαστό. Ό,τι κι αν τυπώνετε εσείς μόνος σας στο σπίτι σας, θα αναγνωρίζεται αυτομάτως ως κανονικό επίσημο χρήμα.

– Ωραία! Πολύ καλό θα ήταν!
– Μάλιστα! Σίγουρα! Για πέστε μου λοιπόν: Σε αυτή την περίπτωση, θα είχατε καταθέσεις σε τράπεζες;
– Όχι, βέβαια! Τι να τις κάνω; Αφού θα τύπωνα όσο χρήμα χρειαζόμουν, όποτε το χρειαζόμουν, είτε 100 δολάρια ήταν είτε ένα εκατομμύριο. Θα τα τύπωνα επί τόπου ανάλογα με την ανάγκη μου ή την επιθυμία μου!

Όσο το έλεγα, το χαμόγελο πάγωνε στα χείλη μου, καθώς συνειδητοποιούσα το τι ήθελε να μου πει…
Κούναγε κυκλικά τα χέρια του, ελαφρά προτεταμένα και με τις παλάμες στραμμένες προς τα πάνω, σαν αν έλεγε: άρα….
– Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι η – κατ’ εσάς – «ελίτ», προφανώς και θα έχει μια τέτοια μηχανή. Δεν εννοώ ακριβώς μια μηχανή που τυπώνει χρήμα, εννοώ ότι κατέχει τον μηχανισμό, τον τρόπο, να κερδίζει ή να παράγει όσο χρήμα επιθυμεί ή έχει ανάγκη, και όποτε ακριβώς το θέλει. Χωρίς να κινδυνεύει από πολέμους, κραχ ή όποιες άλλες κρίσεις.
Μην ψάχνετε λοιπόν, να την βρείτε κατ΄ανάγκη ανάμεσα στους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών είναι φύρα.
Ανάμεσά τους θα βρείτε κατεστραμμένους ανθρώπους ψυχικά και πνευματικά, θα βρείτε τυχαία πλουτίσαντες, θα βρείτε αρκετούς ηθοποιούς, ποδοσφαιριστές, μπασκετμπολίστες, διευθύνοντες συμβούλους εταιριών, μεγαλοδικηγόρους, μαφιόζους, εκείνο τον πιτσιρικά που ισχυρίζεται ότι κατέχει το φέισμπουκ, τον άλλο τον αντιπαθέστατο πρώην χίπη που πέθανε έχοντας φτιάξει μια εταιρία με το δαγκωμένο από την Εύα μήλο του όφι…

– Έβαλα τα γέλια: μου αρέσει που δεν συγκρατείτε τα ονόματα κάποιων που είναι πλέον «ιερά τέρατα»….
– Μα τι λέτε; Χαμογέλασε! Στην ηλικία μου πρέπει να προσέχω με τι σκοτίζω το μυαλό μου. Δεν έχει νόημα να συγκρατώ ονόματα ασήμαντων. Αυτοί οι τύποι δεν είναι τίποτα, τίποτα απολύτως. Μόνο λεφτά κάνανε. Πιστεύετε ότι κυβερνούν τον κόσμο; Έτσι που τους βλέπετε σας φαίνονται να μπορούν; Μια βιτρίνα είναι…
Θεώρησα περιττό να απαντήσω.

– Δείτε, μου είπε πιο ήρεμα αυτή την φορά.
Αν φανταστείτε ένα κλειστό γκέτο όπου ζουν άνθρωποι μια κανονική κατά τα άλλα ζωή και εσείς ελέγχετε το ποσό των χρημάτων που θα κυκλοφορεί μέσα εκεί, τότε ελέγχετε σε μεγάλο βαθμό το παιχνίδι. Μπορεί, τεχνητά ή πραγματικά, το χρήμα να μην είναι αρκετό και να εντείνει τις ανισότητες, ή μπορεί να είναι ικανοποιητικό και να δημιουργεί ένα κοινωνικό μορατόριουμ….. Ταυτόχρονα, έξω από το γκέτο σε ένα κόσμο που δεν εξαρτάται από το χρήμα, όλα θα κινούνται τελείως διαφορετικά…. Δεν θα μπορεί να υπάρξει επικοινωνία αυτού του έξω κόσμου με τον άλλο, τον εξαρτημένο από το χρήμα. Ο τρόπος σκέψης θα είναι τελείως διαφορετικός… Ο μεν θα είναι τρόπος σκέψης σκλάβων, ο δε θα είναι τρόπος σκέψης ελεύθερων…

Έμεινα για λίγο σκεπτικός, δεν καταλάβαινα ακριβώς. Περισσότερο ένιωθα αυτά που έλεγε. Είχαν και συμβολική και πρακτική σημασία. Πιο πολύ, με εντυπωσίασε το ότι μου δημιουργούσαν μια βαθιά αίσθηση ότι ήταν αλήθεια όλα αυτά, χωρίς, όμως, να μπορεί κανείς να τα στηρίξει με επιχειρήματα, να τα αποδείξει….
– Καλώς, είπα, τελικά. Καταλαβαίνω γιατί θεωρήσατε την σκέψη μου για την οικονομική ολιγαρχία, ανεπαρκή. Δεν είναι ακριβώς αυτό που κρύβεται πίσω από τον φόβο και την ανησυχία. Το καταλαβαίνω…αλλά είμαι κοντά…

– Μην παιδεύεστε άλλο, αγαπητέ! Με διέκοψε.
Ψάχνετε να βρείτε το ΠΟΙΟΣ και χάνετε το ΤΙ κρύβεται.
– Παραδίδομαι, είπα. Παρακαλώ, πείτε μου.
– Οι άνθρωποι είναι σκλαβωμένοι! Είπε αργά με ήρεμη φωνή και συνέχισε με απλότητα: Αυτό είναι μπροστά στα μάτια όλων και δεν μπορούν να το δουν.
Το οικονομικό πρόβλημα στο οποίο εστιαστήκατε είναι ένα από τα αποτελέσματα της σκλαβιάς τους. Δείτε: έχουν κλειστεί σε έναν κόσμο – γκέτο, όπου τα πάντα ρυθμίζονται από το χρήμα. Πιστεύουν ότι πρέπει να δουλέψουν σκληρά για να μαζέψουν χρήμα και να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους. Μολονότι η πράξη δεν επιβεβαιώνει αυτή την δοξασία, οι άνθρωποι συνεχίζουν να την διδάσκουν στα παιδιά τους. Αυτός ο τρόπος που βλέπουν τα πράγματα σκλαβώνει και το πνεύμα τους. Δεν μπορούν να σκεφτούν σαν ελεύθεροι άνθρωποι.

Ένοιωσα το κεφάλι μου να σφίγγεται, ένα στεφάνι να δένει τα μηνίγγια μου.
Ασυναίσθητα άπλωσα την παλάμη στο μέτωπό μου και έσφιξα δεξιά και αριστερά από τα μάτια μου με τον αντίχειρα και τον παράμεσο.
– Εννοείτε σκλάβοι με την πραγματική και όχι με την συμβολική έννοια; Ρώτησα. Όπως αυτοί στη Ρώμη ή στην Οθωμανική αυτοκρατορία ή οι κολλήγοι του μεσαίωνα;
– Βεβαίως! Είπε ζωηρά. Σε ένα φωτεινό μέλλον, που αναμφίβολα θα έλθει – έστω κι αν εσείς δεν το πολύ πιστεύετε – θα βλέπουν την σημερινή εποχή, ακριβώς όπως εσείς βλέπετε τον αρχαίο κόσμο με την ύπαρξη δούλων.

– Βέβαια, είπα – περισσότερο προσπαθώντας να κρατηθώ από κάπου, από μια νοητική ακροβασία – τότε τα πράγματα ήταν πιο καθαρά, οι δούλοι δεν είχαν δικαίωμα στη ζωή τους, δεν όριζαν ούτε τα παιδιά τους ούτε είχαν περιουσία, εξαρτώνταν από την αυθαιρεσία του αφέντη τους.
– Ενώ σήμερα; Ρώτησε σχεδόν περιπαικτικά. Φίλτατε, δεν σας έχω για αφελή! Είπε, καθώς με πλησίασε και ακούμπησε το χέρι του στον ώμο μου, πιέζοντας τον τραπεζοειδή.
Ηρεμήστε, ηρεμήστε, μου είπε ήσυχα. Ξέρω ότι κάποιες φορές η αλήθεια μας πιέζει υπερβολικά και ψάχνουμε για δικαιολογίες προκειμένου να μην την αντικρύσουμε, γιατί το φως της πονάει…
Μην νομίσετε ότι οι συνθήκες σκλαβιάς ήταν για όλους όπως δείχνουν τα έργα του Χόλυγουντ, αλυσοδεμένοι σε γαλέρες και κάτεργα, ή μονομάχοι σε αμφιθέατρα. Υπήρχαν πολλοί τυχεροί που ήταν γραμματικοί και υπηρέτες και μάγειροι σε επαύλεις και αγρότες και έμπιστοι των αφεντικών τους. Δεν ζούσαν πολύ διαφορετικά από έναν σημερινό υπάλληλο.

‘Όπως άλλωστε και σήμερα, άλλες συνθήκες αντιμετωπίζει ένα στέλεχος πολυεθνικής εταιρίας και άλλες ένα παιδί- εργάτης στην Ασία που δουλεύει ήλιο με ήλιο για ψίχουλα φτιάχνοντας τα κινητά και τα λαπτοπ που χρησιμοποιείτε, για να μην αναφέρω τα κάτεργα του τραφικιν….
Οι περισσότεροι δεν συνειδητοποιούσαν την σκλαβιά τους, ένοιωθαν ότι είναι κάτι δεδομένο στον κόσμο τους κάποιοι να είναι ελεύθεροι και κάποιοι σκλάβοι. Τους φαινόταν φυσιολογικό, όπως σε εσάς που παίρνετε σαν δεδομένο ότι κάποιοι γεννήθηκαν πλούσιοι και κάποιοι φτωχοί και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει ό,τι κι αν κάνουν στη ζωή τους. Ήταν ένα καθεστώς στο οποίο γεννήθηκαν και μεγάλωσαν όπου οι σκλάβοι ήταν αντικείμενα – res- όπως και εσείς θεωρείτε δεδομένο ότι το χρήμα παράγεται από την εργασία…..
Εκείνο που δεν συνειδητοποιείτε είναι ότι όσο κάποιος είναι υποχρεωμένος να δουλεύει σκληρά για να κερδίσει τη ζωή του η να εξασφαλίσει κάποιο μέλλον για τα παιδιά του, δεν είναι πραγματικά ελεύθερος.

Σηκώθηκα κι εγώ όρθιος και άρχισα να βηματίζω νευρικά.
– Μου φαίνεται εξωφρενικό όλο αυτό, αλλά ταυτόχρονα μου φαίνεται και απόλυτα αληθινό. Είπα για να συνεχίσω το συλλογισμό. Και σε ποιόν είναι οι άνθρωποι σκλαβωμένοι; Ρώτησα έντονα.
– Αχά! Έκανε. Έχετε ανάγκη να προσδιορίσετε έναν συγκεκριμένο αφέντη; Πρώτιστα έχει σημασία να δείτε την κατάσταση όπως είναι: Σε όλη την αρχαιότητα υπήρχαν σκλάβοι, ήταν θεσμός! Έτσι λειτουργούσε ο κόσμος και η τότε οικονομία. Αρχαίες θεοκρατικές αυτοκρατορίες είχαν σκλάβους, μικρά βασίλεια είχαν σκλάβους, ακόμα και η περίφημη αθηναϊκή δημοκρατία είχε σκλάβους. Μπορείτε να ορίσετε κάποιον συγκεκριμένο στον αρχαίο κόσμο στον οποίο οι άνθρωποι ήταν σκλάβοι; Ήταν ένα ολόκληρο σύστημα.

Σαφώς και υπήρχαν κάποιοι που εκμεταλλεύονταν αυτή την κατάσταση, θρησκευτικά ιερατεία, άρχοντες και βασιλιάδες και πολλοί ακόμα της αυλής τους και φρόντιζαν αυτές οι αντιλήψεις που κρατούσαν τους ανθρώπους σκλάβους να διαιωνίζονται. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα. Κάποιοι είναι κερδισμένοι και εφαρμόζουν το «διαίρει και βασίλευε», σπέρνουν τον φόβο, την σύγχιση, τις συγκρούσεις διάφορων ειδών για να κερδίζουν.
Προσέξτε, όμως! Το πρόβλημα δεν είναι πρωτίστως αυτοί! Ο καθένας από τους ανθρώπους που δεν βλέπει την πραγματικότητα όπως είναι, έχει ευθύνη. Ο καθένας που εχθρεύεται τους συνανθρώπους του, που αναπαράγει αυτές τις αντιλήψεις και τις περνάει και στα παιδιά του και που, σε τελική ανάλυση, αν του δινόταν η ευκαιρία θα γινόταν χειρότερος εκμεταλλευτής από αυτούς που κατηγορεί, είναι φταίχτης.

– Α! Όχι, όχι! Αντέδρασα. Δεν συμφωνώ με αυτό. Οι άνθρωποι μέσα στην ιστορία έχουν αντιδράσει στη σκλαβιά τους. Προσπάθησαν να απελευθερωθούν με διάφορους τρόπους άλλους λιγότερο και άλλους περισσότερο επιτυχημένους. Για να φτάσουμε σήμερα σε αυτό το σημείο, σίγουρα χαλκεύτηκαν μεθοδευμένα οι αλυσίδες. Και αν δεν το έκανε η οικονομική ελίτ – επιτρέψτε μου χάριν συντομίας να την αποκαλώ έτσι, παρά τις διευκρινήσεις σας – με κάποιο τρόπο κάποιοι άλλοι προγραμμάτισαν τα πράγματα.
– Πολύ εύστοχη παρατήρηση! Είπε ξαφνιάζοντας με.
Ήμουν σίγουρος για εσάς!

Αυτό, όμως, δεν είναι εύκολο να το βρείτε. Χρειάζεται μία αλλαγή του τρόπου που βλέπετε τα πράγματα. Η έρευνα για την αλήθεια σας αλλάζει κι εσάς και όταν φθάσετε στην απάντηση των αρχικών ερωτημάτων αισθάνεστε ότι δεν είχαν και τόσο νόημα τελικά….
Δεν μπορώ να το περιγράψω αναλυτικά. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι δεν πρόκειται για μια διαδικασία διδασκαλίας, έρευνας ή με όποιο τρόπο απόκτησης της γνώσης, αλλά για μια μύηση στη γνώση αυτή καθ’ εαυτή.

Γι’ αυτό ξεκίνησα θέτοντας αυτή την ερώτηση, για να σας καθοδηγήσω σε αυτό το μονοπάτι.
– Ποια ερώτηση; Είπα και αμέσως μόλις το είπα κατάλαβα…
– Ελάτε, το καταλάβατε: θεωρείτε ότι το Aleister Crowley είναι όνομα ήρωα του Game of Thrones?

(συνεχίζεται)